ماه رمضان در هر سال، قطعه‌ای از بهشت است که خدا در جهنم سوزان دنیای مادی ما، آن را وارد می‌کند و به ما فرصت می‌دهد که خودمان را بر سر این سفره الهی در این ماه، وارد بهشت کنیم. به برکت ماه رمضان، براى مسلمان فرصتى پیش مى‏آید كه باید از آن در جهت تقویت حیات معنوی و نشاط مادّىِ خود استفاده كند. یكى از درسهاى بزرگ ماه رمضان كه در خلال دعا و روزه و تلاوت قرآن در این ماه باید آن را فرا بگیریم و استفاده كنیم، این است كه با چشیدن گرسنگى و تشنگى، به فكر گرسنگان و محرومان و فقرا بیفتیم. بزرگترین درس ماه رمضان، خودسازى است. اوّلین و مهمترین قدمِ خودسازى هم این است كه انسان به خود و به اخلاق و رفتار خود با نظر انتقادى نگاه کند. به مردم عرض مى‏كنم: به هم رحم كنید تا خداى متعال به شما رحم كند. خود را بنده خدا بدانیم ؛ در مقابل بقیه بندگان خدا، خود را موظّف به همراهى، احسان، نیكى و رعایت انصاف بدانیم؛ آن‏گاه باران رحمت و فضل خدا بر سر ما خواهد بارید؛ ما را شستشو خواهد داد و بركات خود را بر ما نازل خواهد كرد. عواملى وجود دارد كه روح ما را پاك و طاهر مى‏كند. آن عوامل چیست؟ یكى روزه است؛ یكى تلاوت قرآن است و یكى دعا و تضرّع است. روزه، نعمت بزرگى است. شكم خالى است و مبارزه با نفس، تا حدودى در اثناى روز، از جهات مختلف وجود دارد: هرچه را دوست دارید، نمى‏خورید و نمى‏آشامید و بسیارى از مشتهیات نفسانى را براى خودتان به مدت چند ساعت ممنوع مى‏كنید. این، یك مبارزه با نفس است؛ مبارزه با هواست، و مبارزه با هوا، در رأس تمام كارهاى نیك و خودسازیها قرار دارد. مسئله‌ی‌ اساسی‌ در باب‌ ماه‌ رمضان‌، این‌ است‌ كه‌ بشر ـ كه‌ در میان‌ انواع‌ عوامل‌ و موجبات‌ غفلت‌ از خدا و از راه‌ او محاصره‌ شده‌ و انگیزه‌های‌ گوناگون‌، او را به‌سمت‌ پایین‌ و تنزل‌ و سقوط می‌كشاند ـ فرصتی‌ پیدا كند كه‌ در آن‌ بتواند روح‌ را ـ كه‌ روح‌ انسان‌ و باطن‌ بشر، به‌ عروج‌ و اعتلا تمایل‌ دارد ـ به‌ سمت‌ عروج‌ و اعتلا سوق‌ دهد و به‌ خدا تقرب‌ جوید و به‌ اخلاق‌ الهی‌، تخلق‌پیداكند.ماهرمضان‌،چنین‌فرصتی است‌.همین‌ نفس‌ روزه‌ی‌ ماه‌ رمضان‌ است‌ كه‌ یك‌ زمینه‌ی‌ روحانیت‌ و نورانیت‌، برای‌ روزه‌دار می‌باشد و او را برای‌ كسب‌ فیوضات‌ الهی‌، آماده‌ می‌كند. ماه‌ رمضان‌، بهار قرآن‌ است‌ ـ یك‌ دوره‌ی‌ بازسازی‌ و بازیابی‌ و نجات‌ خود از پوسیدگیها و فسادها و امثال‌ اینها خواهد بود; دوره‌ی‌ خیلی‌ مغتنمی‌ است‌.